I Art Therapy

Kunst en uitdrukkingsvermogen

Kunstzinnige therapie zijn veelomvattende therapeutische methoden waarmee cliënten zowel fysiek, spiritueel als mentaal worden versterkt via creatieve expressie. Via het creëren van kinesthetische, sensorische, symbolische ervaringen worden cliënten uitgenodigd tot andere expressieve niet-talige communicatie. Visuele en symbolische uitdrukking geeft een stem aan de ervaring en bekrachtigd de transformatie van het individu in zijn gemeenschap en samenleving. Een van de doelen is dat cliënten meer inzicht en begrip krijgen over hun emoties en gedrag.

In een casus uit de Journal of the American Art Therapy Association

wordt beschreven dat een patiënt met een hartaanval baat heeft bij kunstzinnige therapie. De cliënt kreeg 10 weken, twee keer per week een sessie kunstzinnige therapie. Het resultaat was verbetering op emotioneel-, cognitief- , motorisch- en bewegingsvlak. Kunstzinnige therapie blijkt behulpzaam bij het verminderen van symptomen bij angst en depressie en versterkt het zelfvertrouwen, het zelfbeeld, de creativiteit en bewustzijn. Diverse studies laten zien dat kunstzinnige therapie een positieve bijdrage heeft voor diagnoses als ADHD, astma, verslaving, chemotherapie, epilepsie, HIV/AIDS, vruchtbaarheidsproblemen, diabetes, hersentumoren, dementie, PTSD, depressie en burn out.

Een aantal voorbeelden van vormen van kunstzinnige therapie zijn:

• Tekenen, schilderen of beeldhouwen, dit kan gericht zijn op een zelfportret.
• Het tekenen van emoties met krijt of stiften.
• Een collage maken die je gedachten tot uitdrukking brengt.
• Tekenen of schilderen van de plek waar je je veilig voelt.
• Gedurende de dag je gedachten in een boekje tekenen of opschrijven.
• Teken jezelf in de natuur.
• Het tekenen van gevoel na het luisteren naar muziek of een gedicht.

Een casus uit de praktijk:

Een groep niet-horende cliënten met

een psychiatrische diagnose in de dagopvang startte een serie van kunstzinnige therapie sessies. Ze zijn begonnen met het maken van lichamen van stof, eigenlijk omdat er veel stof was gedoneerd. De lichamen werden groot en kregen ook als vanzelf een beetje de vorm van de maker. Van witte luchtklei maken de deelnemers voeten en handen en een hoofd. De poppen beginnen meer en meer te lijken op de makers. Ze worden levensgroot. Nu ontwikkelt de kans om er marionetten van te maken. Dit doen ze. Doordat ze nu marionetten hebben kunnen ze een voorstelling gaan maken voor alle andere horende cliënten van de dagopvang. Dit is de eerste keer dat de niet-horende clienten zelf gaan optreden. Ze worden met veel enthousiasme ontvangen en zijn na afloop trots en blij. Ieder van hen heeft een eigen nieuwe ontwikkeling door gemaakt.

Meer lezen?
Haeyen, S.W. (14 maart 2018), Effects of art therapy: The case of Personality Disorders Cluster B/C, Dissertation Radboud University, Nijmegen.
Zie ook bibliografie.