I Mindfulness

Bewust ervaren, registeren en focussen

Uit allerlei onderzoek blijkt dat het doen van oefeningen die nu bekend zijn onder de verzamelnaam Mindfulness een positieve bijdrage levert bij het leren vinden en ervaren van rust en ruimte. Het versterkt de waarneming en het bewust zijn van wat er waargenomen wordt. Vanuit de wijsheid jong geleerd, oud gedaan is het eigenlijk een echte kans om cliënten in de zorg bekend te maken met technieken en oefeningen van Mindfulness. Dit kan natuurlijk op allerlei verschillende manieren. Van een herhalende ademhalingsoefening om zelf spanning te kunnen reguleren tot bewust lopen met cliënten tijdens een wandeling. De routine van de oefeningen maakt het mogelijk cliënten te laten oefenen met het nemen van de leiding, eerst een op een met een begeleider maar ook kan er langzaam tegenwerkt worden naar het samen lopen met een clubje waarbij iedere deelnemers bij toerbeurt de oefeningen begeleidt.

Veel oefeningen zijn te vinden online. Het NLP-college biedt een grote variatie aan. Meer oefeningen en uitleg over wat Mindfulness kan betekenen voor cliënten met een depressie is te lezen in het boek Mindfulness en Bevrijding van Depressie (2007) van Mark Williams, John Teasdale, Zindel Segal en Jon Kabat-Zinn. De laatste auteur heeft ook op youtube gesproken begeleiding in het engels bij oefeningen. Natuurlijk zijn er ook heel veel andere aanbieders, ook in de Nederlandse taal. Soms kan het voor een cliënt goed werken om via een koptelefoon aan de slag te gaan met een opdracht en is een stem van een bekende, begeleider behulpzaam. Ook kan worden overwogen om de gekozen oefening samen te bespreken en precies zo in te spreken als besproken met de cliënt. De cliënt kan ook zelf zijn eigen begeleiding voor een oefening inspreken samen met een begeleider.

Het voorbeeld uit de praktijk liet zien dat kinderen met leer en/of gedragsproblemen zelfstandig met de oefeningen aan de slag bleven gaan nadat de routine eenmaal was ingetraind. Ze namen om de beurt de leiding. Dit versterkte voor ons op dat moment het idee dat dit deze leerlingen zeker positief ondersteunde.
Meer lezen over deze ervaring?

In 2007 op een school voor kinderen met

leerproblemen in Cochabamba, Bolivia hebben Marc van Ekeren en Marianne Koeman bekeken hoe de leervoorwaarden verbeterd konden worden. We richten ons op de concentratie, onderdeel van de executieve functies. Er zijn vijf groepen. In groep 1 wordt gewerkt met bewegingsoefeningen. In groep 2 wordt de organisatie van de klas ondersteund door het visualiseren van het programma met pictogrammen. In groep 3 wordt driemaal daags een mandalatekening gekleurd. In de overige twee groepen wordt geen interventie gedaan. Na 8 weken worden de concentratievaardigheden opnieuw gemeten. We zien dat de groep die driemaal daags een bewegingsoefening doet significant beter ontwikkeld is dan de overige groepen. De bewegingsoefening gaat om het los maken van alle gewrichten. De groep kinderen (ongeveer 8) staat in een kring met het gezicht naar binnen gericht. Ieder staat rechtop met een afstand van elkaar dat de handen elkaar net niet raken wanneer de armen gespreid zijn. Dan worden de gewrichten los gemaakt. Eerst de nek door het hoofd in halve cirkels rond te draaien. Eerst 5 keer de ene kant op, daarna vijf keer de andere kant op. Vervolgens worden de schouders, armen, heupen, linkerbeen, rechterbeen, knieën en enkels los gemaakt. Steeds draait men eerst 5 keer de ene kant op, dan 5 keer de andere kant op. De oefening duurt in totaal ongeveer 5 minuten en wordt 3 keer per dag herhaald; bij aanvang, halverwege en een uur voor het einde van de lesdag.