Voorbereiden BV1

1 Fruit

Voorbereiden

Het thema van de eerste les is fruit, om aandacht te geven aan de zintuigen: voelen, ruiken, proeven, horen en zien. De deelnemers leren zich bewust te worden van hun zintuiglijke waarnemingen en een bewuste keuze te maken hoe je je waarneming kunt inzetten en vormgeven.

Checklist voorbereiden

• Stoelen staan in een kring en iedereen zit. Buiten de kring staan eventueel tafels om te schrijven of er worden clipboards gebruikt.
• De docent bereidt een verhaal voor over een keer dat zij/hij iets heeft beleefd met fruit. De docent gaat opzoek naar verschillende ervaringen met fruit en maakt een lijstje. Uit het lijstje kiest de docent die ervaring die past bij de deelnemers en houdt rekening met de vertelvorm waarmee hij/zij de impact kan modereren. Houdt het simpel, niet te groot qua emoties, een gemiddelde ervaring die kleur krijgt door details is meestal het effectiefst. De vorm waarin de docent vertelt staat model voor de deelnemers. Vertel precies en helder.
• De docent bereidt de verbindingsvraag voor. In deze les over fruit: 'Wie van jullie wil vertellen over een keer dat je iets hebt meegemaakt met fruit?'
• Schalen met op iedere schaal een andere fruitsoort, ongeveer per vijf deelnemers een extra fruitsoort toevoegen. Het fruit is schoongemaakt, in stukjes gesneden met en voorzien van prikkers.
• Drie theedoeken om de schalen mee af te dekken zodat het fruit niet gelijk zichtbaar is.
• Een blinddoek.
• Kleurstiften met een dikke punt.
• Belletjes of een ander instrument dat geluid maakt.
• Een zwarte pen voor alle deelnemers.
• A6-formaat papier.
• A5-formaat papier.
• De docent bereidt A4'tjes voor (staand) met bovenin een kader van ongeveer 10 bij 10 cm. Onder het kader komen twee kolommen. Een voor de ervaring en de andere voor het elfje naar keuze.
• A4-formaat karton om kaften van te maken en drie ringen om de kaften en bladen mee bijeen te houden. Vanzelfsprekend is hier eigen inbreng mogelijk, zolang het eindresultaat het karakter van een boekje heeft waaraan nog bladzijden kunnen worden toegevoegd.

Checklist voor de docent bij het vertellen over de eigen ervaring

De ervaring van de docent dient als voorbeeld voor de deelnemers. U kunt met uw eigen ervaring het onderwerp introduceren en beïnvloeden wat en hoe anderen gaan vertellen. Let daarom op de volgende aspecten bij het vertellen over die ervaring:

• Begin direct te vertellen, zonder te veel inleiding;
• Vertel precies en helder;
• Zorg voor variatie in zinslengte en woordgebruik;
• Houd de begin-midden-eindstructuur in de gaten;
• Kies bewust welke bijvoeglijke naamwoorden u kunt gebruiken om extra kleur (informatie) te geven aan de deelnemers;
• Als er dialogen voorkomen in de ervaring kunt u die ook in uw vertelling opnemen;
• Neem details in uw vertelling op, waardoor uw ervaring meer tot de verbeelding spreekt;
• Neem in de beschrijving van uw ervaring één of meer zintuiglijke waarnemingen op;
• Wees zo volledig mogelijk. Vertel bijvoorbeeld met wie en waar u was, wat er precies gebeurde, hoe dat ging, hoe u zich voelde en hoe anderen reageerden;
• Stel uzelf vragen als: Wat gebeurde er? Wat deed ik? Wat dacht ik? Wat voelde ik? Hoe reageerde ik? Hoe reageerden anderen? Wat werd er gezegd?;
• Vertel uitsluitend over een werkelijk gebeurde ervaring. Plaats de ervaring niet langer terug dan drie maanden tot een jaar. Een uitzondering kunt u maken voor een thema als familie, waarbij de ervaringen zich duidelijk kunnen afspelen in het verleden;
• Houd in de gaten hoelang u bezig bent met vertellen;
• Vermijd het samenvatten van het verhaal en geef geen conclusie;
• Oefen het vertellen van de eigen ervaring en het stellen van de verbindingsvraag met bijvoorbeeld een collega of vriend. Zie bij Instrumenten: Vragen stellen - verbindingsvraag;
• Zorg ervoor dat u zich bij het delen van uw eigen ervaring alleen richt op het losmaken van de verhalen van de deelnemers. Het is niet de bedoeling dat u op zo’n moment kennis overdraagt, omdat het puur gaat om iets wat u heeft beleefd en waarover u onbevangen vertelt. U wilt ook dat de deelnemers onbevangen over hun ervaringen vertellen, zodat ze zich niet beoordeeld voelen. Het gaat om de gelijkwaardigheid tussen de vertellers en niet om het checken van hun kennisniveau;
• Soms - vooral als deze werkvorm nog onbekend is - wil er niemand vertellen. Dat is niet erg en kan worden opgelost door direct door te gaan met het maken van een lijstje. Maar het heeft de voorkeur dat de deelnemers zich uiteindelijk toch uitgenodigd gaan voelen en hun schroom overwinnen. Het vertrouwen van de deelnemers groeit met de veiligheid die zo worden ervaren;
• Wanneer de vertelronde even stilvalt, ligt dat meestal niet aan het onderwerp. Er komen vanzelf weer nieuwe verhalen. Ga na één of twee verhalen in de kring met de volgende stap.