WAT IS NEGEN X GRUNBERG?

Welkom bij de lessenserie Negen X Grunberg op basis van de methodologie Laat Je Zien

De werkvorm van de methodologie Laat Je Zien is een integratie van psychologische benaderingen gecombineerd met pedagogische inzichten. Door deze inzichten te verbinden met het literatuuronderwijs ontstaat voor de leerling een context van betekenis. De methodologie integreert taal, literatuur en zelfexpressie waarbij alle drie de componenten even belangrijk zijn en elkaar versterken. De Grunberg Academie ontwikkelt een module Lees - Laat Je Zien. De lessenserie Negen X Grunberg is een eerste serie in deze module. Door vaardig om te springen met taal kun je je eigen ervaringen genuanceerd onder woorden brengen. Dat vormt een bouwsteen van analytisch denken en een opening tot dialoog.

Doel van de module Lees - Laat Je Zien

De drieluik-werkstructuur van de methodologie Laat Je Zien leent zich goed om leerlingen meer te betrekken bij het literatuuronderwijs. De module Lees - Laat Je Zien zal gaan bestaan uit diverse lessenseries. Telkens kan een aantal lessen worden ontworpen met het oeuvre van een auteur of door een genre als uitgangspunt te nemen.

De eerste module die is ontwikkeld, Negen X Grunberg bestaat uit negen voorbeeld lessen. Het doel is gebruikers (leerkrachten, docenten en begeleiders) een structuur aan te bieden waar literatuur en eigen ervaring van de deelnemers samen komen. Op zo’n manier dat de deelnemers de ervaring krijgen dat ze zich nauwkeurig kunnen uitdrukken en dat ze plezier krijgen in verhalen uit de literatuur.

Wat levert deze lessenserie de deelnemers op naast de doelen van Laat Je Zien?

• Inzicht in literatuur opent en verruimt; het ervaren van werelden en levens van anderen biedt de gelegenheid onverwachte kanten van jezelf te leren kennen.
• Begrip door het delen van ervaringen. De koppeling met literatuur zorgt voor verbinding in een bredere context. Dit maakt reflectie en evaluatie toegankelijker.
• Meer inlevingsvermogen in teksten. Kijk op opbouw en formulering; spelen met woorden en betekenissen.
• Kennis maken met andere werelden: aandacht en bewustzijn versterken, meer besef over wat ze willen en hoe ze dat kunnen bereiken.

Hoe ziet de structuur van de lessen er uit?

De lessen doorlopen een cyclus die consequent de volgende stappen omvat:
Voorbereiding en korte inleiding
Opmaat Fysieke Oefeningen
Stap 1: Eigen Ervaring delen - Kern: vertellen - luisteren - vragen stellen - schrijven
Stap 2: Kennis inventariseren, aanvullen en uitbreiden. Motiveren voor (zelf)onderzoek en willen weten. Intermezzo - fysieke oefening
Stap 3: Samenbrengen van Eigen Ervaring en Kennis - Integreren, toepassen en presenteren
Beslissen - Uitvoeren: ervaren in de praktijk, het dagelijks leven
Reflectie & Evaluatie: na verloop van tijd terug komen op en stil staan bij thema's
Nieuwe thema's komen zo op een natuurlijke manier naar voren en een volgende cyclus kan gestart worden.

Toelichting op de Stappen en begrippen uit de cyclus is toegankelijk door deze aan te klikken in het drieluik van de werkstructuur.

Voorbereiden

De docent neemt de volgende stappen als voorbereiding:

1. Kies een column. Ga na welke thema's er uit de column naar voren kunnen komen. Het kan zijn dat de docent een thema heeft afgeleid uit gesprekken in de klas of dat het thema is ontstaan in een eerdere les dan kan de docent een column kiezen die hierop kan aansluiten. Ook kan de docent het thema kiezen gebaseerd op theorie die in de planning behandeld gaat worden.
2. Kies fysieke oefeningen, waarvan één als opwarmer en de ander passend bij het thema.
3. Kies een eigen ervaring dat verwantschap heeft met het thema. Bereid deze voor.
4. Kies een creatieve oefening waarmee de deelnemers hun ervaring kunnen illustreren en zichzelf laten zien.
5. Kies een tekst, roman, gedicht, essay, kort verhaal om te lezen.

Negen X Grunberg lessen overzicht

Gebruikt boek Thuis ben je, Arnon Grunberg (2017), de Correspondent, Amsterdam)

Les 1 - Waar je bereid bent te sterven, pagina 163
Onderwerp - Een keer dat je lichaam je verraste.
Kennis - Interview
Les 2 - Waar je verlangen nog niet is uitgedoofd, pagina 71
Onderwerp - Een keer dat je iemand na lange tijd weer ziet en dat je ontdekt dat je oude gevoelens voor die persoon nog bestaan. Of juist niet.
Kennis - Dialoog
Les 3 - Waar je personages als intieme vrienden zijn, pagina 99
Onderwerp - Een keer dat een dier een vriend van je werd.
Kennis - Fabel
Les 4 - Waar mensen verwachten dat je in tangaslip de deur opendoet, pagina 207
Onderwerp - Een keer dat je een avontuur aanging en het mislukte of juist lukte.
Kennis - Tijdlijn
Les 5 - Waar je depressieve pubers probeert te genezen, pagina 167
Onderwerp - Een keer dat je een oude ziel hebt ontmoet of dat anderen dachten dat jij een oude ziel bent.
Kennis - Essay/Betoog
Les 6 - Waar je volledige bezit in een kleine koffer past, pagina 39
Onderwerp - Een keer dat je je realiseerde dat je bezit - het hebben van iets - op gespannen voet stond met je beleving van vrijheid of je gevoel van vrijheid.
Kennis - Gedicht
Les 7 - Waar de mannen van je ex je leven komen vervolmaken, pagina 59
Onderwerp - Over een ontmoeting met zomaar iemand en dat bleek een grote kans voor beiden of een van beiden
Kennis - Brief
Les 8 - Waar gelukszoekers jou zoeken, pagina 131
Onderwerp - Een keer dat je je liet verleiden door een compromis. Of dat je juist weerstand hebt geboden.
Kennis - Toneelscène
Les 9 - Waar de dood een dagdroom is, pagina 123
Onderwerp - Een keer dat je je bewust werd van de rol die je in iemands leven vervuld of van de rol die een ander in jouw leven vervuld.
Kennis - Column

Plezier in de hoofdrol

Plezier bevordert motivatie en kan zo het leerproces stimuleren. Door plezier ontstaat ontspanning. Ontspanning is een belangrijke factor in het ervaren van welbevinden door mensen, het biedt een tegenwicht voor de negatieve emoties (ervaringen) die mensen in hun leven hebben gehad. Alle verschillende werkvormen in de stappen uit de methode Laat Je Zien geven zowel de deelnemers als de begeleiders plezier.

Veiligheid

De volgorde van de onderwerpen zorgt voor een proces met rust en ruimte bij de deelnemers en dat versterkt de veiligheid in de klas. De lessenserie inkorten kan, maar het is daarbij belangrijk rekening te houden met de keuze van het onderwerp in verband met de intimiteit; de docent draagt verantwoordelijkheid voor een goede afstemming op het niveau van de deelnemers.
Het is hiertoe noodzakelijk vooraf een aantal regels afspreken met de groep. Bij één-op- één begeleiding gelden deze regels ook.
1. Deelnemers onderbreken elkaar niet tijdens het vertellen en stellen hun vragen als de verteller is uitgesproken.
2. Elke deelnemer mag vragen stellen over datgene waarover hij meer wil weten of wat hem nog niet duidelijk is.
3. Commentaar is nooit toegestaan.
4. Dat wat in de groep of één-op-één gedeeld wordt blijft in de groep en wordt niet naar buiten gebracht.

De docent kan ervoor kiezen pictogrammen te gebruiken om de regels actief in herinnering te houden bij de deelnemers. Vanuit haar rol als voorbeeld draagt de docent zelf bij aan de veiligheid in de groep. Om de veiligheid in de groep tijdens de stappen te waarborgen loopt de docent rond en is zij beschikbaar om waar nodig het proces te faciliteren.

De voorbeeld lessenserie Negen x Grunberg

Via de onderstaande iconen kunt u naar de lessen uit de voorbeeldserie Negen x Grunberg uit de module Lees